آزمایشگاه پیوند

Prostate-specific antigen (PSA) (آنتی ژن اختصاصی پروستات )

کاربرد
اطلاعات بالینی
مقادیر نرمال
تفسیر
هشدار ها
رفرانس ها

ارزیابی بیماران مبتلا به مشکلات پروستات مستند که ممکن است آزمایش های آنتی ژن اختصاصی پروستات در سال برای آنها لازم باشد.
نظارت بر بیماران با سابقه سرطان پروستات به عنوان شاخص اولیه عود و پاسخ به درمان.

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) گلیکوپروتئینی است که توسط غده پروستات ، پوشش مجرای ادرار و غده پیازچه(bulbourethral gland) تولید می شود. به طور معمول ، PSA بسیار کمی در خون ترشح می شود. افزایش اندازه غده و آسیب بافتی ناشی از هیپرتروفی خوش خیم پروستات ، التهاب پروستات یا سرطان پروستات ممکن است باعث افزایش سطح PSA در گردش خون شود.
در بیماران مبتلا به سرطان پروستات که قبلاً تشخیص داده شده است ، آزمایش PSA به عنوان شاخص اولیه عود تومور و به عنوان شاخص پاسخ به درمان توصیه می شود. نقش PSA در تشخیص زودهنگام سرطان پروستات بحث برانگیز است.
انجمن سرطان آمریكا چکاپ سالانه شامل معاینه دیجیتال مقعد و PSA سرم را از 50 سالگی به بعد و همچنین برای آن دسته از مردانی كه امید به زندگی حداقل 10 سال پس از تشخیص سرطان پروستات دارند توصیه می كند. برای مردان در گروه های پرخطر ، مانند آفریقایی آمریکایی ها یا مردانی که مشکلات پروستات در بستگان درجه یک آنها در سنین پایین تشخیص داده شده است ، آزمایش باید در سنین پایین تر انجام شود. به طور کلی توصیه می شود که اطلاعاتی در مورد مزایا و محدودیت های آزمایش و درمان به بیماران ارائه شود تا آنها بتوانند آگاهانه تصمیم بگیرند.

بسته به کیت و روش انجام آزمایش مقادیر مرجع می تواند متفاوت باشد.
مردان :
کمتر از 40 سال : < = 2.0 ng/mL
40 تا 49 سال : < = 2.5 ng/mL
50 تا 59 سال : < = 3.5 ng/mL
60 تا 69 سال : < = 4.5 ng/mL
70 تا 79 سال : < = 6.5 ng/mL
بزرگتر و مساوی 80 سال : < = 7.2 ng/mL

مقادیر PSA بیش از حد اختصاصی سن، برای بیماری پروستات مشکوک است ، اما برای تشخیص آسیب شناسی پروستات آزمایش بیشتر ، مانند نمونه برداری از پروستات ، لازم است.
حداقل مقدار گزارش 0.1 نانوگرم در میلی لیتر است. مقادیر بالاتر از 0.2 نانوگرم در میلی لیتر ، شواهدی از عود بیوشیمیایی سرطان در مردان پس از جراحی پروستات در نظر گرفته می شود

نشانگرهای سرمی برای بدخیمی خاص نیستند و مقادیر ممکن است براساس روش متفاوت باشد.
هنگامی که سن تأمین نشود ، نمی توان نتایج را به صورت کم یا زیاد نشان داد.
معاینه رکتال دیجیتال به طور کلی مقادیر طبیعی آنتی ژن خاص پروستات (PSA) را افزایش نمی دهد. با این حال ، سیستوسکوپی ،نمونه برداری از پروستات ممکن است سطح PSA را افزایش دهد.
سایر شرایط غیرسرطانی از جمله سن ، هیپرپلازی خوش خیم پروستات ، اقدامات پزشکی ، عفونت دستگاه ادراری ، ورزش شدید ، تغییرات انزال و تجویز داروهای ضد التهاب هم می توانند به نتایج موقتی بالای آزمایش PSA نیز کمک کنند.

1. Oesterling JE, Jacobsen SJ, Chute CG, et al: Serum prostate-specific antigen in a community-based population of healthy men. JAMA. 1993 Aug 18;270:860-864
2. Smith RA, Cokkinides V, von Eschenbach A, et al: American Cancer Society guidelines for the early detection of cancer. CA Cancer J Clin. 2002;52:8-22
3. Barry MJ, Albertsen PC, Bagshaw MA, et al: Outcomes for men with clinically nonmetastatic prostate carcinoma managed with radical prostatectomy, external beam radiotherapy, or expectant management: a retrospective analysis. Cancer. 2001 June 15;91(12):2302-2314
4. Blute ML, Bergstralh EJ, Scherer BG, et al: Use of Gleason score, prostate specific antigen, seminal vesicle and margin status to predict biochemical failure after radical prostatectomy. J Urol. 2001 January;165(1):119-1255.
5. Netto GJ and Epstein JI. Ch 16: Immunohistology of the prostate. In: Dabbs DJ, ed. Diagnostic Immnuohistochemistry. 5th ed. Elsevier; 2019: 588-623