آزمایشگاه پیوند

amylase (آمیلاز)

کاربرد
اطلاعات بالینی
مقادیر نرمال
تفسیر
هشدار ها
رفرانس ها

تشخیص و تشخیص افتراقی هیپرآندروژنیسم (همراه با اندازه گیری سایر استروئیدهای جنسی). یک آزمایش اولیه در بزرگسالان ممکن است شامل اندازه گیری تستوسترون تام و تستوسترون در دسترس زیستی(Bioavailable)باشد.بسته به نتایج ممکن است SHBG و سایر هورمون های آندروژنیک نظیر DHEA-S به عنوان مکمل اندازه گیری شود.
تشخیص هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) ، همراه با اندازه گیری سایر پیش سازهای آندروژنیک ، به ویژه ، 17-آلفا-هیدروکسی پروژسترون 17-OHPG ، 17 آلفا-هیدروکسی پروگننولون ، DHEA-S و کورتیزول همراه است.
پایش درمان CAH ، بااندازه گیری تستوسترون تام، 17-OHPG، DHEA-S و DHEA همراه است.
تشخیص آدرنارک زودرس ، با اندازه گیری گنادوتروپین ها (FSH و LH) و سایر استروئیدهای جنسی آدرنال و گناد و پیش سازهای آنها (تستوسترون تام و فراهمی زیستی ، تستوسترون تام و آزاد ،استرادیول، DHEA-S ، DHEA ، SHBG و 17-OHPG همراه است.

آندروستن دیون عمدتا توسط غده فوق کلیه ترشح می شود و تولید آن حداقل تا حدی توسط هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) کنترل می شود. همچنین در بیضه ها و تخمدان ها از سولفات دهیدرواپیآندروسترون ترشح غده فوق کلیوی (DHEA-S) مستقل از ACTH تولید می شود. آندروستندیون یک پیش ساز حیاتی استروئید جنسی است.
این ترکیب درهمگرایی 2 مسیر بیوسنتز که از پروژستین ها به استروئیدهای جنسی منتهی می شود به شکل زیر قرار دارد :
- دهیروزناسیون کربن شماره 3 در DHEA
- کاتالیز شده توسط 3-بتا-هیدروکسی استروئید دهیدروژناز-2 (آدرنال و غدد جنسی)
-برش زنجیره جانبی واسطه ی17-α-هیدروکسی پروژسترون (17-OHPG)توسط آنزیم 17 و 20 لیاز (CYP17A1).
تولید آندروستندیون در طول زندگی الگوی سایر پیش سازهای آندروژن را تقلید می کند. غلظت سرمی در جنین در طول رشد و نمو جنین افزایش می یابد و تقریباً در نزدیکی تولد به تقریبا سطوح سرمی موجود در بالغین جوان و اوج خود می رسد. سپس سطح به سرعت در طول سال اول زندگی به مقادیر پایین قبل از بلوغ کاهش می یابد. با شروع آدرنارك ، آندروستنديون به تدريج افزايش مي يابد ، فرآيندي كه با شروع بلوغ تسريع مي شود و در حدود 18 سالگي به سطح بزرگسالان مي رسد. آدرنارك يك پديده ضعيف شناخته شده و خاص پستانداران بالاتر است كه با افزايش تدريجي توليد آندروژن آدرنال شناخته مي شوداین پدیده مقدم بر بلوغ است ، اما ارتباط علت و معلولی با آن ندارد. آدرنارک زودرس با بلوغ زودرس ، یا با کاهش قد نهایی یا آندروژنیزاسیون آشکار همراه نیست و به طور کلی به عنوان یک بیماری خوش خیم در نظر گرفته می شود که نیازی به مداخله ندارد. با این حال ، دختران مبتلا به آدرنارک زودرس ممکن است در بزرگسالی در معرض خطر افزایش یافته سندرم تخمدان پلی کیستیک قرار بگیرند ، و برخی از پسران ممکن است به بزرگی زودرس آلت تناسلی دچار شوند. افزایش سطح آندروستندیون می تواند علائم یا نشانه هایی از هیپرآندروژنیسم را در زنان ایجاد کند. مردان معمولاً بدون علامت هستند ، اما از طریق تبدیل محیطی آندروژن ها به استروژن ها گاهی اوقات می توانند علائم خفیف مقدار استروژن اضافی مانند ژنیکوماستی را تجربه کنند. بیشترین افزایش خفیف تا متوسط آندروستندیون ایدیوپاتیک است. با این حال ، افزایش های برجسته آندروستندیون ممکن است نشان دهنده تومورهای فوق کلیوی یا غدد جنسی تولید آندروژن باشد. در کودکان ، تومورهای غده فوق کلیوی و غدد جنسی غیرمعمول است ، اما بسیاری از اشکال هایپرپلازی مادرزادی آدرنال می تواند غلظت آندروستندیون سرم را افزایش دهد. برای تشخیص همیشه علاوه بر آندروستندیون ، نیاز به اندازه گیری سایر پیش سازهای آندروژن (به عنوان مثال 17-alpha-hydroxypregnenolone و DHEA-S) و کورتیزول است

بسته به نوع کیت و روش انجام آزمایش مقادیر مرجع می تواند متفاوت باشد.
نوزادان :
1تا 7 روز : 20-290 ng/dL
1 ماه تا 1 سال : <69 ng/dL
بالغین (بزرگتر و مساوی 19 سال ) :
مردان : 40-150 ng/dL
زنان : 30-200 ng/dL

افزایش سطح آندروستندیون نشان دهنده افزایش تولید آندروژن در کلیه یا غدد جنسی است. افزایش های خفیف در بزرگسالان معمولاً ایدیوپاتیک است یا مربوط به بیماری هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) در زنان یا استفاده از مکمل های آندروستندیون در مردان و زنان است. با این حال ، سطوح بزرگتر یا مساوی 500 نانوگرم در دسی لیتر می تواند وجود تومور غده فوق کلیه ترشح کننده آندروژن یا با احتمال کمتر تومور غدد جنسی(کمتر معمول است ) را نشان دهد. سطح آندروستندیون در بیش از 90 درصد بیماران مبتلا به تومورهای فوق کلیوی تولید کننده آندروژن خوش خیم افزایش می یابد ، که معمولاً بسیار بالاتر از 500 نانوگرم در دسی لیتر است. بیشتر کارسینومهای آدرنال ترشح کننده آندروژن نیز سطح آندروستندیون را افزایش می دهند ، اما به طور معمول افزایش نسبتاً بیشتری در 17-α-هیدروکسی پروژسترون (OHPG) و سولفات دهیدرواپیآندروسترون (DHEA-S) نسبت به آندروستندیون دیده می شود ، زیرا در این موارد اغلب توانایی تولید آندروژن هایی که از این دو ترکیب ساخته می شوند از دست رفته است.
اکثر تومورهای غدد جنسی ترشح کننده آندروژن نیز آندروستندیون را بیش از حد تولید می کنند ، اما اغلب در درجه کمتری از تومورهای فوق کلیوی هستند. آنها همچنین بیش از حد تستوسترون تولید می کنند. در مردان و در زنان با سطح آندروژن پایه (مثلا PCOS) ، ممکن است افزایش های مربوط به آندروستندیون و تستوسترون به اندازه کافی بالا نباشد تا تشخیص صریح تومورهای غدد جنسی تولید آندروژن را فراهم کند. در این موارد ، افزایش نسبت تستوسترون به آندروستندیون که در حالت طبیعی برابر 1 است به نسبت های > 1.5 ، یک شاخص قوی برای تولید آندروژن نئوپلاستیک است.
شناسایی و تشخیص افتراقی هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) همیشه به اندازه گیری چندین استروئید نیاز دارد. بیماران مبتلا به CAH دلیل جهش های ژن 21 هیدروکسیلاز (CYP21A2) که شایعترین علت CAH (> 90٪ موارد) است، معمولاً دارای مقادیر بسیار بالایی از آندروستندیون هستند که اغلب اوقات 5-10 برابر مقدار طبیعی می شود. سطح 17-OHPG معمولاً حتی بیشتر است ، در حالی که سطح کورتیزول کم یا غیرقابل شناسایی است. هر 3 آنالیت باید آزمایش شوند.
در جهش CYP11A1 که بسیار کمتر رایج است ، سطح آندروستندیون تا حد مشابه جهش CYP21A2 افزایش می یابد و کورتیزول نیز کم است ، اما 17-OHPG در صورت افزایش ، فقط به شکل خفیف افزایش می یابد.
همچنین، کمبود 3-Beta-HSD-2 (3-beta (β)-hydroxysteroid dehydrogenase (HSD) ) با کورتیزول کم و افزایش قابل توجهی در DHEA-S و 17- آلفا-هیدروکسی پرگننولون مشخص می شود ، در حالی که آندروستندیون کم یا طبیعی است ، یا به ندرت ، بسیار ملایم افزایش می یابد (در نتیجه تولید آندروستندیون بافت های محیطی توسط آنزیم 3-Beta-HSD-1).
در کمبود بسیار نادر STAR (پروتئین تنظیم کننده حاد استروئیدوژنیک) ، سطوح تمام هورمون های استروئید کم و کلسترول افزایش می یابد.
در کمبود 17 آلفا-هیدروکسیلاز که بسیار نادر است آندروستندیون ، سایر پیش سازهای آندروژن (17-آلفا-هیدروکسی پرگننولون ، OHPG ، DHEA-S) ، آندروژن ها (تستوسترون ، استرون ، استرادیول) و کورتیزول کم هستند ، در حالی که تولید کورتیکویید معدنی و پیش سازهای آنها ، به ویژه پروژسترون ، 11-دئوکسی کورتیکوسترون ، کورتیکواسترون و 18-هیدروکسی کورتیکوسترون ، افزایش می یابد.
هدف از درمان CAH عادی سازی سطح کورتیزول و در حالت ایده آل ، سطح استروئیدهای جنسی است. به طور سنتی ، 17-OHPG و پرگنانتریل (pregnanetriol) ادرار یا کتوستروئید تام ترشح شده جهت راهنمای درمان اندازه گیری می شود ، اما این آزمایشات فقط با میزان آندروژن ارتباط متوسطی دارند. بنابراین ، آندروستندیون و تستوسترون نیز باید اندازه گیری شوند و برای اصلاحات درمانی استفاده شوند. دستیابی به سطح طبیعی قبل از بلوغ ممکن است دشوار باشد ، اما اگر سطح تستوسترون در محدوده مرجع باشد ، سطح آندروستندیون تا 100 نانوگرم در دسی لیتر معمولاً قابل قبول تلقی می شود.
دختران زیر 7 تا 8 سال و پسران قبل از 8 تا 9 سال که با رشد زودرس موی عمومی یا در پسران بزرگ شدن آلت تناسلی روبرو می شوند ، ممکن است از بزرگسالی زودرس یا بلوغ زودرس یا هر دو رنج ببرند.اندازه گیری DHEA-S ، DHEA و آندروستندیون ، همراه با مقادیر حساس استرادیول ، تستوسترون تام و فراهمی زیستی یا آزاد ، گلوبولین متصل به هورمون جنسی (SHBG) و LH و FSH ، تشخیص صحیح را در بیشتر موارد امکان پذیر می کند. در آدرنارک زودرس ، فقط آندروژن های غده فوق کلیوی ، به طور عمده DHEA-S ، و به میزان کمتری ، آندروستندیون ، بالاتر از سطح قبل از بلوغ خواهند بود ، در حالی که در بلوغ زودرس سطح SHBG نیز کاهش می یابد و افزایش متغیر گنادوتروپین ها و استروئیدهای جنسی به بالاتر تر از مقادیر طبیعی بلوغ دیده می شود.

هر شرایطی که منجر به نارسایی نسبی یا کامل غده فوق کلیه یا غدد جنسی شود ممکن است منجر به سطح آندروستندیون پایین شود و از نظر تشخیصی ارزش آزمایش در این وضعیت کاهش یابد.
مکمل های آندروستندیون و به میزان کمتر مکمل های دهیدرواپی آندروسترون سولفاته (DHEA-S) می توانند منجر به افزایش سطح آندروستندیون سرم شوند. با دوزهای بزرگ آندروستندیون 300 تا 400 میلی گرم در روز ، سطح آندروستندیون سرم می تواند در بعضی از بیماران تقریباً دو برابر شود. سطح تستوسترون و به ویژه در مردان ، میزان استرون و استرادیول نیز ممکن است در درجه کمتری افزایش یابد.
اگرچه در مقایسه با DHEA-S ، اطلاعات کمتری در مورد اثرات هورمون ها و داروها بر روی سطح آندروستندیون منتشر شده است ، اما به احتمال زیاد بسیاری از داروها و هورمون ها می توانند منجر به تغییر در سطح آندروستندیون شوند. به طور خاص ، عواملی که آنزیم های کبدی را القا می کنند ، داروهایی که بر متابولیسم لیپیدها تأثیر می گذارند و سایر هورمون های استروئیدی احتمالاً روی سطوح آندروستندیون تأثیر می گذارند که معمولاً منجر به کاهش سطح آن می شوند. اینکه آیا هر یک از این تغییرات ثانویه از اهمیت بالینی برخوردار است و اینکه چگونه باید با دامنه مرجع طبیعی تعیین شده مرتبط باشند ، مشخص نیست. در بیشتر موارد ، تغییرات ناشی از دارو آنقدر بزرگ نیستند که باعث سردرگمی تشخیصی شوند.

1. Von Schnakenburg K, Bidlingmaier F, Knorr D: 17-hydroxyprogesterone, androstenedione, and testosterone in normal children and in prepubertal patients with congenital adrenal hyperplasia. Eur J Pediatr 1980;133:259-267
2. Sciarra F, Tosti-Croce C, Toscano V: Androgen-secreting adrenal tumors. Minerva Endocrinol 1995;20:63-68
3. Young WF Jr: Management approaches to adrenal incidentalomas-a view from Rochester, Minnesota. Endocrinol Metab Clin North Am 2000;29:159-185
4. Ibanez L, DiMartino-Nardi J, Potau N, Saenger P: Premature adrenarche-normal variant or forerunner of adult disease? Endocr Rev 2000;21:671-696
5. Collett-Solberg P: Congenital adrenal hyperplasia: from genetics and biochemistry to clinical practice, part I. Clin Pediatr 2001;40:1-16
6. Allolio B, Arlt W: DHEA treatment: myth or reality? Trends Endocrinol Metab 2002;13:288-294