آزمايشگاه پاتوبيولوژي پيوند

D-Dimer

کاربرد
اطلاعات بالینی
مقادیر نرمال
تفسیر
هشدار ها
منابع

کاربرد :
کمک به تشخیص آمبولی حاد ریوی و یا ترومبوز عروقی شدید.
تشخیص انعقاد داخل عروقی و فیبرینولیز متعاقب آن که به عنوان انعقاد داخل عروقی منتشره Disseminaated Intravascular Coagulation (DIC) شناخته می شود.

روش انجام آزمایش :
Immunoassay

نمونه مورد نیاز :
پلاسمای جدا شده از نمونه خون جمع آوری شده در ضدانعقاد سیترات سدیم

اطلاعات بالینی :
تخریب اختصاصی فیبرین (فیبرینولیز) در واقع پاسخ واکنشی به شکل گیری فیبرین در عروق می باشد. آنزیم اصلی که در شکستن فیبرین نقش دارد آنزیم پلاسمین است که توسط اثر آنزیم های فعال کننده پلاسمینوژن بر روی پلاسمینوژنِ غیرفعال، شکل می گیرد.
از جمله مهمترین فعال کننده های پلاسمینوژن، فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (tissue Plasminogen Activator) (tPA) و فعال کننده پلاسمینوژن اوروکیناز (urokinase Plasminogen Activator) (uPA) می باشند.
در جریان خون، پلاسمینِ فعال به سرعت توسط آنزیمی به نام -Antiplasmin α2 خنثی می شود و فعالیت فیبرینولیتیک آن فقط به محل تشکیل لخته محدود می شود. در محل تشکیل لخته، پلاسمین فیبرین را به محصولات مختلفی می شکند. شناسایی محصولات حاصل از تخریب، بویژه D-Dimer که در واقع محصول نهایی تخریب می باشد، تایید کنندۀ این مطلب است که سیستم فیبرینولیتیک در پاسخ به سیستم انعقادی فعال شده است.
افزایش سطح D-Dimer درخون در همراهی با اختلالاتی مانند DIC، آمبولی ریوی (pulmonary embolism) ، Deep Vein Thrombosis (DVT) ، Trauma و خونریزی مشاهده شده است. D-Dimer هم چنین ممکن است در حاملگی، بیماری های کبدی، بدخیمی ها و التهاب نیز افزایش پیدا کند.

مقادیر طبیعی :
مقادیر طبیعی ممکن است براساس روش مورد استفاده و نوع کیت متفاوت باشد.
Normal : ≤ 500 ng/mL

تفسیر نتایج :
مقادیر کمتر یا مساوی با 500 ng/mL از D-Dimer دارای ارزش اخباری منفی درحدود %100 می باشد و براساس تأییدیه FDA می تواند احتمال آمبولی ریوی و DVT را کنار بگذارد.
غلظت D-Dimer در خون با افزایش سن افزایش می یابد بنابراین اختصاصیت آزمایش D-Dimer برای کنار گذاشتن آمبولی ریوی و DVT با افزایش سن کاهش می یابد.
اخیراً به منظور تفسیر بهتر نتایج در افراد بالای 50 سال پیشنهاد می شود که به جای استفاده از یک cut off ثابت، cut off بایستی براساس فرمول زیر برای افراد بالای 50 سال، تعدیل شود.
D-Dimer cut off value : Age (years) × 10 ng/mL
نتایج نشان داده است که با استفاده از این cut off موارد منفی کاذب بسیار کاهش پیدا کرده است.
افزایش سطح D-Dimer در خون غیرطبیعی است، امّا نشان دهندۀ یک بیماری خاص نمی باشد. افزایش سطح D-Dimer ممکن است در موارد زیر مشاهده شود :
1- Clinical or Subclinical DIC.
2- انجام عمل جراحی، خونریزی فعال و یا اخیر، هماتوم، تروما و یا ترومبوآمبولیسم.
3- بارداری، بیماری های کبدی، التهاب و بدخیمی.
میزان بالا بودن D-Dimer بطورقطعی نمی تواند با شدت بیماری زمینه ای مرتبط با آن، ارتباطی داشته باشد.

هشدارها :
اندازه گیری D-Dimer با استفاده از ACL-TOP تحت تأثیر حضور فاکتور روماتوئید تا مقادیر 1400 Iu/mL قرار نمی گیرد.
حضور آنتی بادی ضدموشی در بدن انسان می تواند سبب بروز واکنش های مثبت کاذب در روش های Immunoassay که در آن ها از آنتی بادی های منوکلونال موشی استفاده می شود، شود. برای رفع این مشکل معمولاً در بافرهای مورد استفاده یک عامل مهارکننده (blocking agent) به کار برده می شود تا تداخل را به حداقل برساند.

1. Brill-Edward P, Lee A: D-dimer testing in the diagnosis of acute venous thromboembolism. Thromb Haemost. 1999 August;82(2):688-694.

2. Heit JA, Minor TA, Andrews JC, Larson DR, Li H, Nichols WL: Determinants of plasma fibrin D-dimer sensitivity for acute pulmonary embolism as defined by pulmonary angiography. Arch Pathol Lab Med. 1999 March;123(3):235-240. doi: 10.1043/0003-9985(1999)123.

3. Heit JA, Meyers BJ, Plumhoff EA, Larson DR, Nichols WL: Operating characteristics of automated latex immunoassay tests in the diagnosis of angiographically-defined acute pulmonary embolism. Thromb Haemost. 2000 June;83(6):970.

4. Bates SM, Grand'Maison A, Johnston M, Naguit I, Kovacs MJ, Ginsberg JS: A latex D-dimer reliably excludes venous thromboembolism. Arch Intern Med. 2001 February;161(3):447-453. doi: 10.1001/archinte.161.3.447.